Wat is Lampegietersavond?
Lampegietersavond stamt uit de tijd van de wolindustrie en is een eeuwenoude traditie die in de zeventiende eeuw is ontstaan. Het is oorspronkelijk een kinderfeest, dat één avond duurde. Op de derde maandag in september werd het te donker om zonder licht te kunnen weven. Feestelijk werden de olielampjes aan het weefgetouw gevuld voor de donkere maanden. Zo kon er weer in de talrijke wolkammerijen in Veenendaal 's avonds bij lamplicht gewerkt worden.
Bij dit feestelijke gebeurtenis kregen kinderen saliemelk (anijsmelk) en kaneelbeschuit. De volwassenen dronken 'Dikke Piet', jenever die met bruine suiker was gesuikerd. Saliemelk werd in de loop van de jaren vervangen door warme chocolademelk en ‘Dikke Piet’ bestaat niet meer. Het kaneelbeschuit wordt nu nog tijdens Lampegietersavond gegeten. Wat hetzelfde is gebleven, is de kinderoptocht met lampionnen. Dit gaat gepaard met een hoop muziek, mooie lampions en natuurlijk de verklede kinderen.
Omdat dit zo'n plaatselijke traditie is, besteedt onze gemeente hier natuurlijk de nodige aandacht aan. Zo ook in de krant. Nu is mij gevraagd om hier een stukje voor te schrijven over mijn herinneringen aan Lampegietersavond:
"Ik sta, ieder jaar weer met een glimlach op mijn gezicht ,voor mijn huis en bekijk een stoet clowntjes, prinsesjes, piraatjes en kaboutertjes… Dan bedenk ik me: “Wat is er Veenser dan Lampegietersavond?”
Als geboren en getogen Veense heb ik veel herinneringen aan Lampegiet, de eerste beginnen in groep 2/3 van de basisschool. Het begon al de week voor Lampegiet zelf; de juffrouw vertelde over de straatlantaarns die net voor de winter gevuld moesten worden en dat de lampen dan voor het eerst weer werden aangestoken. We mochten zelf een lampion maken, er werden liedjes aangeleerd en uit volle borst gezongen. En dan brak de dag zelf aan… Overdag mocht ik in verkleedkleren naar school en liep ik met de hele klas in een optocht door de buurt – met mijn zelf gemaakte lampion.
Maar dat was nog niet alles. ’s Avonds begon het echte feest, ik in het donker met mijn vriendjes en vriendinnetjes in mooi versierde karren de optocht door de buurt maken. Naast onze lampionnen, mochten we die avond ook nog iets anders meenemen: vuurwerk! Eerst alleen sterretjes, maar toen we iets ouder werden ook knalerwten en (gekleurde) rookbommen. Dat we daar blauw, groene en rode handen aan overhielden, maakte de pret alleen maar groter. De avond werd altijd afgesloten met warme chocolademelk en kaneelbeschuitjes, zoveel je maar op kon! Wat een feest!
Elke jaar komt nog steeds die stoet met mooi geschminkte en verklede kinderen door onze straat heen. Een goede traditie die in ere gehouden moet worden, als het aan mij ligt. Gelukkig denkt de rest van Veenendaal er ook zo over, want Lampegietersavond werd Lampegietersweek en is sinds 2011 zelfs uitgebreid naar een heus Lampegietersfestival! Ruim een week vol leuke activiteiten rondom deze Veense traditie, waarbij de derde maandag van september nog steeds in het teken staat van de verklede kinderen.
Wat van oorsprong een kinderfeest is, gekoppeld aan een praktische gebeurtenis voor volwassenen (de wolkammers), blijft ook nu iets voor jong en oud. Het is cultuur, het is traditie, het is voor iedereen, maar het is vooral lekker Veens!"
Dus, vanavond op de agenda: Optocht bekijken, warme chocomel drinken en heel veel langetjes eten (kaneelbeschuit)!
Ciao, Miss_Sjentje
Geen opmerkingen:
Een reactie posten